اگر گزارشگیری را بخش مهمی از کسبوکارتان میدانید حتما با گوگل دیتا استودیو (Google Data Studio) آشنا شوید.
تدوین گزارش همیشه برای کسبوکارها یک چالش بوده و احتمالا افراد کمی هم وجود دارند که این کار را حرفهای و با علاقه انجام دهند. نمودارهای سردرگم کننده، جداول طوماری و … نه تنها وقت بسیاری برای تفحص و تدوین میگیرند، بلکه آخر کار هم کارفرما را راضی نمیکنند و همیشه انگار چیزی این وسط گم شده است. اما روز به روز ابزارهای متنوعی در اختیار ما قرار میگیرند که کارها را از پیش راحتتر میکنند Google Data Studio هم یکی از این ابزارهای بسیار کارآمد است. با گوگل دیتا استودیو میتوانید گزارشهای آماری جامعی را برای کسبوکارتان در حوزه دیجیتال مارکتینگ استخراج کنید و در واقع از چالش تهیه گزارش راحتتان میکند. گوگل دیتا استودیو دقیقا چیست و چه کاربردی دارد؟ روش کار با آن چگونه است؟ در این مقاله به این سوالات پاسخ میگوییم.
گوگل دیتا استودیو (Google Data Studio) چیست؟
گوگل دیتا استودیو که به آن GDS هم گفته میشود یک ابزار کاملا رایگان از مجموعه سرویسهای گوگل است که با آن امکان گزارشگیریهای شخصیسازی شده و مرتب را دارید. کار با این ابزار پیچیدگی خاصی ندارد و گزارشهای مخصوص خودتان را میتوانید با بقیه اعضای سازمان هم به اشتراک بگذارید. به عنوان مثال با دیتا استودیو میتوانید شاخصهای کلیدی عملکرد، الگوهای خاص و … را بررسی کنید و حتی عملکرد آنها را در بازههای زمانی مشخص با هم مقایسه کنید. گوگل دیتا استودیو فقط مختص به اعداد نیست و در واقع با چارتها و نمودارهای مختلف در قالب بصری، فهم گزارش را راحتتر میکند به طوری که با یک نگاه بتوانید آمار را با هم مقایسه کنید.
مزایای استفاده از گوگل دیتا استودیو چیست؟
- ارسال و نمایش دیتا در لحظه و قابلیت اتصال به 220 ابزار مختلف
- قابلیت کنترل کامل و شخصیسازی گزارشها و نمودارها
- قابلیت نمایش گزارش با فیلترهای مختلف
- استفاده از فرمولهای پیشرفته مثل متریکها و فیلدهای محاسبهشده
چطور اکانت گوگل دیتا استودیو بسازم؟
برای دسترسی به گوگل دیتا استودیو هیچ نیازی به ساخت اکانت اضافه ندارید. فقط کافی است که یک اکانت گوگل داشته باشید و با آن به آدرس datastudio.google.com بروید و لاگاین شوید. ترجیحا از همان اکانتی استفاده کنید که با آن به گوگل آنالیتیکس و سرچ کنسول متصل هستید. چرا که بعدا باید این اکانتها را دیتا استودیو وصل کنید و از دیتای آنها استفاده کنید. به محض اینکه وارد این آدرس شدید وارد صفحهای میشوید که به گوگلشیت، گوگلدرایو و گوگلداکس شباهت دارد. این صفحه داشبورد گوگل دیتا استودیو است که اطلاعات کلی در آن قابل مشاهده است.
آشنایی با بخشهای اصلی گوگل دیتا استودیو
در گوگل دیتا استودیو بخشهای اصلی و مهمی وجود دارند که برای ورود اولیه باید با عملکرد هر کدام آشنا باشید.
- Reports (گزارشها)
در این قسمت میتوانید به تمام گزارشهای موجود دسترسی داشته باشید (این قسمت دقیقا مثل workbook در Excel است.) علاوه بر این، میتوانید مشخص کنید که هر گزارش مربوط به چه کسی است.
- Data Sources (منابع دادهها)
در این قسمت به لیست تمامی منابعی که قرار است دیتای آنها به گوگل دیتا استودیو ارسال شود دسترسی دارید. همانطور که قبلتر هم گفتیم دیتا استودیو به بیش از 250 ابزار متصل میشود و دیتای آنها را میگیرد.
از مهمترین ابزارهایی که به گوگل دیتا استودیو متصل میشوند:
- Google Analytics
- Google Ads
- Google search Console
- BigQuery
- YouTube Analytics
- PostgreSQL
- Search Ads 360
- Display & Video 360
اگر از گوگل آنالیتیکس و گوگل سرچ کنسول استفاده میکنید، لازم است که هر View و Property را برای هر کدام جدا وصل کنید. به عنوان مثال اگر در گوگل آنالیتیکس 3 View برای 3 دامنه دارید باید 3 منبع جدا و مختلف برای هر کدام در دیتا استودیو وصل کنید. البته نگران نباشید این پروسه آنقدرها پیچیده نیست.
- Explorer (اکسپلورر)
اکسپلورر بخشی است که بیشتر حالت آزمایشی دارد، یعنی به شما اجازه میدهد بدون اینکه در گزارش اصلی تغییری ایجاد کنید، عوامل مختلف را روی گزارش پیادهسازی کنید و اگر نتیجه داد در گزارش اصلی آن را داخل کنید. در این حالت بدون نگرانی میتوانید در چارت و نمودار و … تغییر ایجاد کنید.
به عنوان مثال فرض کنید دیتا استودیو جدولی از محبوبترین لندینگپیجهایتان را به ترتیب به شما نشان میدهد، در این حالت شما با خودتان فکر میکنید که اگر المانی مانند سرعت را هم به آن اضافه کنید ترتیب آن به چه صورت خواهد بود. در اکسپلور میتوانید این آزمایش را انجام دهید و اگر نتیجه قابل توجه بود آن را در گزارش اصلی وارد کنید.
- Gallery (گالری گزارش)
در این قسمت مجموعهای از تمپلت و مدلهای آماده گزارش وجود دارد که هر کدام را خواستید میتوانید انتخاب کنید.
- Connect to Data (اتصال به منبع دیتا)
این قسمت از گوگل دیتا استودیو برای اضافه کردن منابع دیتا است. یعنی ابزارهایی که میخواهید دیتای آنها وارد دیتا استودیو شود و از آنها گزارش تهیه کنید. توصیه ما این است اول با اضافه کردن دو ابزار اساسی یعنی گوگل آنالیتیکس و گوگل سرچ کنسول شروع کنید.
نحوه تهیه گزارش در گوگل دیتا استودیو
تصویر زیر محیط اصلی گوگل دیتا استودیو را نشان میدهد. در بالای این صفحه، قسمت وسط گزارشهایی را که قبلا ساختهاید میتوانید ببینید و در سمت چپ همین ردیف علامت مثبتی وجود دارد که اگر روی آن کلیک کنید میتوانید گزارش دلخواهتان را شروع به ساختن کنید.
اتصال به ابزارهای منبع داده
اولین چیزی که در ساخت گزارش در دیتا استودیو نیاز داریم متصل کردن منبع دادههایمان به گوگل دیتا استودیو است. این منبع میتواند گوگل آنالیتیکس، سرچکنسول و یا هر ابزار دیگری باشد. برای این منظور از صفحه بلانکی که در مرحله قبل باز کردیم، باید روی Create new data source کلیک کنیم که در گوشهی سمت راست پایین صفحه قرار گرفته است. بعد از اینکه کلیک کردید منویی از منابع دادهای که میتوانید آنها را به گزارش وصل کنید به شما نشان داده میشود.
در این قسمت به انواع منابعی که در قبل گفتیم مانند گوگل آنالیتیکس، سرچ کنسول، گوگل شیت، گوگل ادز و … میتوانید متصل شوید. در این مثال، برای آنکه میخواهیم از دادههای مدل استفاده کنیم، از نسخه دموی گوگل آنالیتیکس استفاده میکنیم که دسترسیاش برای هر کسی آزاد است و نحوه اتصال این ابزار را توضیح میدهیم. برای ابزارهای دیگر هم اتصال به همین شکل است. وقتی منبع داده را انتخاب کردید روی Add to report کلیک کنید تا منبع اضافه شود.
انواع چارت در گوگل دیتا استودیو
حالا که منبع داده مشخص شد، قبل از هر چیزی باید نامی برای گزارش انتخاب کنیم تا بقیه اعضای تیم بتوانند موضوع گزارش را متوجه شوند برای این کار باید به گزارش Header (1) اضافه کنیم. برای این کار باید از بخش شکلهای هندسی روی آیکون مربع (2) بزنید. برای تغییر رنگ و سایز میتوانید از سایدبار گوشه صفحه (3و5) استفاده کنید. در قدم بعدی برای اضافه کردن عنوان باید روی دکمه text کلیک کنید (4). برای آنکه عنوان تمیزتر و حرفهایتری داشته باشید باز هم میتوانید از سایدبار گوشه صفحه برای تغییر استایل و رنگ استفاده کنید.
Scorecards (ورقههای امتیاز)
اسکورکارد در گوگل دیتا استودیو برای نمایش خود عدد به کار میرود. اسکورکاردها معمولا برای نمایش شاخصهای کلیدی عملکرد به کار میروند. برای اضافه کردن اسکورکارد باید روی Add a chart کلیک کنید و از قسمت Scorecard مدلی را که میخواهید انتخاب کنید.
میتوانید از سایدبار گوشه صفحه به اسکورکارد کادر اضافه کنید و فاصلهاش را تنظیم کنید تا یک استایل منظم و زیبا داشته باشید. توصیه میشود از هر استایلی استفاده کردید آن را برای بقیه المانهای مشابه هم تکرار کنید تا گزارش تمیز و یکدست باشد.
اسکورکارد میتواند نشاندهنده هر عددی در دیتای شما باشد. به طور پیشفرض در اینجا این عدد نمایشدهنده Sessions در آنالیتیکس است. اما میتوانید متریکها را از سایدبار گوشه از طریق تب Data تغییر بدهید. در این تب حتی میتوانید مقایسه زمانی برای اعداد به وجود بیاورید. به طور نمونه در این مثال ما میخواهیم این متریک یعنی Session را در دو مقطع زمانی با هم مقایسه کنیم.
مقایسه چند متریک در بازه زمانی مشابه در گوگل دیتا استودیو
حالا که استایل تمیز و مرتبمان را ساختیم و از فرمت آن مطمئن شدیم، میتوانیم آن را کپی کنیم تا اسکورکاردهای مشابه بیشتری داشته باشیم. برای این کار روی اسکورکارد کلیک کنید و گزینه Duplicate را انتخاب کنید.
Duplicate کردن باعث میشود استایل و تنظیمات و بازه زمانی ثابت و بدون تغییر بماند. حالا تنها کاری که باید انجام دهیم تغییر متریک است. برای این کار باید سراغ Transaction برویم که از تب Availabe Fields قابل دسترسی است. بعد از این فقط کافیست فیلد مورد نظر را درگ کنید و با متریک قبلی جایگزین کنید.
حالا همین روند دوپلیکیت و تغییر متریک را میتوانید به تعداد دلخواه تکرار کنید تا اسکورکاردهای مختلف داشته باشید و بتوانید متریکها را در بازه زمانی ثابت با هم مقایسه کنید. در این مثال اسکورکاردهایی که داشتیم مربوط به View و سود محصول بود که در این مواقع اعداد بزرگ میشوند و ممکن است شلخته به نظر برسند. برای منظم کردن اعداد میتوانیم از تب Style گزینه Compact numbers را انتخاب کنیم.
این پروسه را برای هر تعداد اسکورکاردی که احتیاج دارید ادامه دهید و توجه داشته باشید دیتاهای بسیاری وجود دارند که با اسکورکارد میتوان آن ها را نمایش داد، کمی تمرین کنید و ببینید کدام دیتا برای گزارشتان اساسی است.
Map Charts (نمودار نقشهای)
یکی دیگر از کاربردیترین المانها در گزارش گوگل دیتا استودیو نمودارهای نقشهای است. به طور مثال با این نمودارها میتوانید نشان دهید در کدام مناطق جغرافیایی فروش بیشتری داشتید. برای اضافه کردن نمودار نقشه به گزارش باید از تب Add a chart گزینه geo map را انتخاب کنید.
مثلا فرض کنید میخواهیم متریک سود را انتخاب کنیم. از تب Data آن را انتخاب میکنیم و حالا رنگهای رو نقشه میزان سود هر منطقه را نشان میدهند.
نکتهای که اینجا پیش میآید این است که فردی که گزارش شما را میخواند نمیتواند متوجه شود نقشه دقیقا دارد چه چیزی را نشان میدهد، پس باید حتما برای نقشه عنوانی تعیین کنید. برای این کار روی دکمه text (1) کلیک کنید و بالای نقشه برای آن عنوانی بنویسید.
Time Series Charts (نمودارهای زمانی)
اگر نیاز به نمودارهای زمانی داشته باشید و بخواهید ترندهایی را در طول زمان مقایسه کنید باید از قسمت Add a chart گزینه Time Series را انتخاب کنید.
حالا برای اینکه نمودار زمانیتان با اسکورکاردها همخوانی داشته باشد مانند قبل، از سایدبار گوشه صفحه، تنظیمات استایل را برای خودتان شخصیسازی کنید.
اضافه کردن متریکهای مختلف به یک نمودار
حالا برای نمودار زمانیمان باید متریکهای مختلف مشخص کنیم. در این مثال فرض کنید متریکهای ما Session، تعداد پرداختها و تعداد محصولات اضافه شده به سبد خرید هستند. به جای اینکه مثل روش قبل هر متریک را جدا درگ کنیم، وقتی متریکهای بیشتری داریم میتوانیم از قسمت Add metric هر تعداد متریکی را که خواستیم اضافه کنیم.
مثلا فرض کنید میخواهیم یک نمودار جدا برای سود داشته باشیم و از طرفی میخواهیم هماهنگی با دیگر المانها داشته باشیم. برای این کار دقیقا مانند اسکورکاردها از نمودار کپی میگیریم. برای این کار روی نمودار کلیک کنید و گزینه Duplicate را انتخاب کنید.
حالا یک نمودار جداگانه دیگر اما با همان استایل را داریم. اما قصد داریم در نمودار جدید فقط یک متریک، یعنی سود را داشته باشیم. برای این کار از سایدبار سمت راست متریکهایی را که نمیخواهیم با موس روی آن میایستیم و ضربدر گوشه متریک را میزنیم تا آن متریک از نمودار حذف شود.
حالا آخرین متریکی را که باقی مانده با متریک سود (که میخواهیم در نمودار جدید ببینیم) جایگزین میکنیم. برای این کار کافیست در فیلد، متریک مورد نظر را سرچ کنید و آن را روی متریک قبل درگ اند دراپ کنید.
Cumulative Settings (تنظیمات تجمعی)
اگر بخواهید نمودار را به صورت تجمعی ببینید مثلا در مثال ما سود تجمعی را مشاهده کنید، باید از سایدبار سمت راست صفحه در تب Style گزینه Cumulative را انتخاب کنید تا نمودار تجمعی را به شما نشان دهد.
مشاهده ترند (Trendline)
فرض کنید میخواهیم نمودار دیگری بسازیم که نرخ تبدیل را در طول زمان نشان میدهد. دقیقا مانند قبل روی نموداری که داریم راست کلیک میکنیم و گزینه Duplicate را انتخاب میکنیم. بعد از تب Data متریک نرخ تبدیل (Conversion rate) را سرچ میکنیم. متریک را که پیدا کردید آن را در متریک قبلی درگ اند دراپ کنید تا جایگزین شود.
از آنجایی که احتیاج به تجمعی بودن این نمودار نداریم تیک Cumulative را که در قبل فعال کرده بودیم غیرفعال میکنیم. حالا چون نیاز به مشاهده ترند داریم، از همان تب Style نوع ترند را مثل خطی یا نمایی انتخاب میکنیم. با این روش میتوانید تصویر بهتری از دیتا داشته باشید.
ساخت Pie Chart در گوگل دیتا استودیو (نمودار دایرهای)
حالا دیگر نوبت pie chart است. از قسمت Add a chart در بخش Pie مدل نمودار دایرهایتان را انتخاب کنید.
نمودار دایرهای برای نمایش توزیع جنسیت بسیار کاربردی است. مثلا با آن میتوانید نمایش دهید چند درصد از مشتریان زن و چند درصد مرد بودهاند. برای این کار از تب Data عبارت gender را سرچ کنید در فیلد Dimension آن را قرار دهید. در این قسمت میتوانیم برای متریک از همان Session استفاده کنیم.
*نکته: زمانی که در حال ساخت نمودار هستید باید به دو نکته توجه کنید:
- Metric ها دادههای عددی شما هستند و در واقع کمی هستند.
- Dimension دستهبندیهای هستند که دیتای شما در آنها ذخیره میشوند و کیفی هستند.
باز هم از تب Style میتوانید ظاهر نمودار را تغییر دهید، ما در اینجا کمی نمودار را به سمت چپ میکشیم تا برای نمودار میلهای جا باز کنیم.
ساخت Bar Chart (نمودار ستونی) در گوگل دیتا استودیو
برای ساخت نمودار ستونی روی Add a chart کلیک کنید و از قسمت Bar یکی از مدلهای نمودار ستونی را انتخاب کنید.
تغییر Dimension
فرض کنید میخواهیم میزان سود را در شهرهای مختلف مشخص کنیم. در این حالت Dimension ما City یا همان شهر است. میتوانید با درگ کردن حاشیههای کادر فضای بیشتری برای نمایش نام شهر باز کنید.
خب! گزارش ما کامل شد و شامل یک گزارش متنوع با انواع المانهای بصری است که اطلاعات خوبی از آن میشود دریافت کرد. شما هم بر اساس متریکهای کسبوکار خودتان چنین گزارشی میتوانید تهیه کنید. حالا بیایید ببینیم نسخه نهایی این گزارش برای کاربر چطور نمایش داده میشود. برای این کار باید از بالای صفحه دکمه View را بزنید.
این گزارش کامل به نظر میرسد، اما مشکلی که دارد این است که تعاملی نیست. مثلا کاربر نمیتواند بازه زمانی انتخاب کند یا به بخشهای مختلفی از دیتا دسترسی داشته باشد. برای حل این مشکل باید برگردیم به گزارش و برای آنکه آن را تعاملیتر کنیم روی دکمه Edit در بالای صفحه کلیک کنیم و تغییراتی در آن به وجود بیاوریم.
ساخت گزارش تعاملی با فیلتر زمان در گوگل دیتا استودیو
اولین خاصیتی که گزارش ما باید داشته باشد این است که کاربر امکان تغییر بازه زمانی را در آن داشته باشد. برای این کار باید از فیلتر Date Control استفاده کنیم. از بار بالا روی date control (1) که مانند آیکون تقویم است کلیک کنید. با این کار باکسی ساخته میشود که بهترین جایی که میتوان آن را قرار داد همان Header است که ابتدای کار ساختیم. از سایدبار گوشه صفحه هم رنگ آن را تغییر بدهید تا در زمینه تیره مشخص باشد.
حالا هر کسی که به گزارش شما نگاه میکند میتواند روی باکس زمانی که ساخته شده کلیک کند، تقویمی باز میشود که کاربر میتواند به راحتی بازه زمانی مورد نظرش را انتخاب کند و نتایج را در گزارش ببیند.
ساخت گزارش تعاملی با فیلتر کنترل در گوگل دیتا استودیو
در حالت Edit گزارش گوگل دیتا استودیو ویژگیهای جالب دیگری هم وجود دارند که میتوانید به گزارش اضافه کنید. میخواهیم در این قسمت منویی درست کنیم که کاربر بتواند با انتخاب از این منو، ترافیک سورس مدیومهای مختلف را جداگانه مشاهده کند. برای این کار باید از فیلتر کنترل استفاده کنید. این فیلتر از بار بالا قابل دسترسی است و آیکونی مانند قیف دارد.
در حالت پیشفرض Dimension روی مدیوم قرار دارد. اما ما میخواهیم آن را به سورس مدیوم تغییر دهیم. مثل حالت قبل از قسمت Data آن را سرچ میکنیم و با درگ و دراپ روی Dimension قرارش میدهیم.
حالا اگر به فیلترهای بیشتری احتیاج داشته باشیم میتوانیم روی همان فیلتر قبلی که ساختیم راست کلیک کنیم و آن را Duplicate کنیم. به طور مثال این فیلتر را روی Device Category تنظیم میکنیم تا کاربر گزارش بتوانید ترافیک را بر اساس نوع دستگاه مخاطبین مشاهده کند.
اگر یک فیلتر دیگر هم بخواهیم دوباره همان Duplicate را انجام میدهیم و اینبار Dimension را روی user type تنظیم میکنیم تا کاربر گزارش بتواند ترافیک را بر اساس نوع کاربر سایت بررسی کند مثلا نتایج را برای کاربران تازه وارد و قدیمی به طور جداگانه ببیند.
به اشتراکگذاری گزارش در گوگل دیتا استودیو
حالا که یک گزارش تعاملی تمام و کمال ساختیم نوبت آن است که با اعضای تیم آن را به اشتراک بگذاریم. به چند حالت مختلف میتوانید این کار را انجام دهید.
- دانلود گزارش
اولین گزینه دانلود گزارش به صورت فایل PDF است. برای این کار باید روی آیکون دانلود بالای صفحه کلیک کنید، پاپآپی به شما نمایش داده میشود که گزینههای مختلف دارد مثلا میتوانید برای گزارش پسورد تهیه کنید یا بکگراند گزارش را تغییر دهید.
- استفاده از ایمیل
گزینه بعدی ارسال گزارش از طریق ایمیل است. از قسمت بالای صفحه آیکون ساعت مانند را پیدا کنید و روی آن کلیک کنید. در این حالت پاپآپی به شما نمایش داده میشود که میتوانید ایمیل آدرس فرد مقابل، بازهی ارسال ایمیل و … را تنظیم کنید.
- لینک قابل اشتراک
و در نهایت برای به اشتراکگذاری این گزارش میتوانید لینکی مخصوص آن درست کنید و آن را برای هر کسی خواستید ارسال کنید. برای این کار باید روی آیکون لینک در بالای صفحه کلیک کنید که پاپآپی برای شما باز میشود که شامل یک لینک است. لینک را برای هر کسی بفرستید میتواند گزارش را دانلود کند.
علاوه بر این میتوانید دقیقا مانند فایلهای گوگل درایو فایل را به اشتراک بگذارید. برای این کار باید روی آیکون share بالای صفحه کلیک کنید. پاپآپی برای شما ظاهر خواهد شد که احتمالا هنگام اشتراک فایل در گوگل درایو یا گوگل شیت آن را دیدهاید. در اینجا یک لینک قابل اشتراک وجود دارد که میتوانید ایمیلهای مختلف را وارد کنید تا افراد به آن لینک دسترسی داشته باشند.
همانطور که دیدید روشهای بسیاری برای به اشتراکگذاری گزارش با همکارانتان دارید و میتوانید از هر کدام که راحتتر هستید استفاده کنید.
جمعبندی
در این مقاله به معرفی سرویس کارآمد گوگل دیتا استودیو پرداختیم و نحوه ساخت یک گزارش کامل و تعاملی را در قالب یک مثال توضیح دادیم. فراموش نکنید که تهیه یک گزارش جامع نیازمند آن است که متریکهای اساسی خودتان را بشناسید و بعد از طریق آموزشی که در این مقاله داده شد یک گزارش کامل از آن تهیه کنید و با همکارانتان به اشتراک بگذارید.