در این مقاله با ما همراه باشید تا با محبوب ترین مدل های بازاریابی آشنا شوید.
شاید تابحال متوجه شده باشید که ما طرفدار استفاده از مدل های بازاریابی عملی به عنوان ابزارهایی برای حمایت از توسعه استراتژی بازاریابی هستیم. ما معتقدیم که یک مدل ساده و واضح به ما یک قالب کاری برای ارزیابی این که چطور در حال انجام کارها هستیم در مقایسه با رقبای ما و یک برنامه برای استراتژی های رشد آینده می دهد. آن ها همچنین برای مخابره هدف و دلیل پشت یک استراتژی که روی آن تاکید دارید عالی هستند. فکر می کنم اکثراً موافق هستید که مدل ها ابزارهای ذهنی مفیدی هستند تا تفکرات ما را ساختاردهی کرده و یک استراتژی را مخابره کنند، اما در این میان مشکلی وجود دارد. طی سال های گذشته، مدل های خیلی زیادی توسعه یافته اند و بعضی از آن ها به جای این که قابل اعمال شدن در دنیای واقعی باشند آکادمیک هستند. مدل های بازاریابی خیلی زیادی طی سال های گذشته ایجاد شده اند که باعث می شوند دانستن این که چه زمان و چطور باید از آن ها استفاده کنیم سخت شود.
محبوب ترین مدل های بازاریابی کدام هستند؟
در راهنمای مدل های بازاریابی حیاتی ما مدل هایی که به نظر ما به عنوان محبوب ترین مدل های کلاسیک شناخته می شوند را انتخاب کردیم که توانسته اند در طول زمان محبوبیت خود را حفظ کرده و همچنین در عصر امروزی بازاریابی Omnichannel همچنان مرتبط هستند. مشخص کردن این که کدام یک از همه مفیدتر است خیلی سخت است چرا که به فاکتورهای مختلفی مانند سلیقه و هدف شما از استفاده از مدل بستگی دارد و فقط خود شما هستید که می توانید آن را تشخیص دهید.
همچنین ما دوست داریم بدانیم که شما از چه مدل های بازاریابی تا به حال استفاده کرده و مدل محبوبتان چیست؟ آیا این مدل همچنان هم به خوبی عمل می کند یا روزهای فرمانروایی آن گذشته است؟ آیا جایگزین بهتری برای آن پیدا کرده اید؟
بعضی از مدل های بازاریابی دیجیتال محور هستند در حالی که بقیه به صورت مساوی روی اشکال ارتباطی سنتی و دیجیتال اعمال می شوند. به عنوان مثال، مدل RACE ما مشخصاً برای دیجیتال مارکتینگ طراحی شده است. به همین دلیل، ما به زودی راهنمای رایگانی برای تمامی اعضای مدل های دیجیتال مارکتینگ در این مورد ارائه خواهیم داد. این راهنما شامل جزئیاتی در مورد 10 مدل کلیدی دیجیتال مارکتینگ است، بنابراین شما می توانید مرتبط ترین مدل با بیزینس خود را به خوبی پیدا کنید. برای آشنایی کامل با دیجیتال مارکتینگ بهتر است یک دوره کامل دیجیتال مارکتینگ شرکت کنید.
از آن جایی که ما بازاریاب دیجیتال هستیم، من دیدگاه های خود در مورد میزان ارتباط این مدل ها را دارم و قطعاً شما هم همین طور. قبل از این که راهنمای گفته شده در بخش قبل را بنویسیم، فکر کردیم که شاید بهتر است یک دید کلی به میزان مرتبط بودن این مدل ها در این جا داشته باشیم تا در صورتی که کسی با تمامی آن ها آشنا نیست، بتواند بیشتر این مدل ها را بشناسد. پس این شما و این نگاهی کوتاه به محبوب ترین مدل های بازاریابی دیجیتال.
انواع بازاریابی
1 – 7P میکس بازاریابی
7P مدل میکس بازاریابی شامل Product (محصول)، Price (قیمت)، Place (مکان)، Promotion (تبلیغات)، People (مردم)، Process (پروسه) و Physical Evidence (مدرک فیزیکی) می شوند. این المان های میکس بازاریابی اجزای تاکتیکی اصلی یک برنامه بازاریابی را تشکیل می دهند.
فکر می کنم درست است که این مدل در ابتدای لیست باشد چرا که همچنان به صورت گسترده از آن استفاده شده و به نظرم این یک شیوه ساده برای فکر کردن به این که چطور یک کمپانی محصولات خود را بازاریابی می کند می باشد. یک مدل خوب برای توضیح دادن بازاریابی استراتژی به کسی که بازاریاب نیست، اما این مدل از نداشتن ذهنیت کاملاً مرتبط با راهبردهای مدرن دیجیتال مارکتینگ در مورد گوش دادن و تعامل برقرار کردن با مشتریان از طریق نقش داشتن در بازاریابی شبکه های اجتماعی رنج می برد.
2 – USP
USP (Unique Selling Proposition) الگویی است که در آن برند باید برای خریداران احتمالی با شفافیت مشخص کند که چرا آن ها متفاوت هستند و از رقبای خود بهتر. این یک الگوی ساده و پیامی حیاتی برای مخابره آنلاین است چرا که پیام اصلی برند معمولاً خیلی شفافیت ندارد.
3 – ماتریس گروه مشاوره بوستون
این مدل به خوبی شناخته شده و اساسی MBA محصولات ارائه شده توسط یک بیزینس را در یک پورتفولیو بر اساس عملکرد آن ها از طریق رتبه دهی به آن ها با ستاره ها، گاوهای با علامت پول، سگ ها و علامت های سوال مانند تصویر زیر دسته بندی می کند.
- سگ ها محصولاتی هستند که رشد یا سهم بازار پایینی دارند.
- علامت های سوال یا بچه های دردسرساز محصولاتی هستند که دارای بازارهای با رشد بالا با سهم بازار پایین هستند.
- ستاره ها محصولاتی هستند که رشد بازار بالا به همراه سهم بازار بالایی دارند.
- گاوهای با علامت پول محصولاتی هستند که در بازار با رشد پایین و سهم بازار بالا قرار دارند.
به نظر من این مدل در دنیای بازاریابی آنلاین برای بیزینس های کوچک و متوسط قابل اجرا نیست به عنوان مثال استراتژی بازاریابی استارتاپ متفاوت است و این بیشتر یک مدل استراتژی برای بیزینس های بزرگتر است.
4 – Brand Positioning Map
این مدل به بازاریابان اجازه می دهد تا موقعیت نسبی خود نسبت به رقبای حاضر در بازار با در نظر گرفتن دید مشتریان نسبت به برند و برندهای رقیب در برابر فاکتورهای تعیین کننده خرید تصویرسازی کنند.
این یک کانسپت عالی برای درک شیوه نگاه مشتریان به یک برند است. من نمی توانم توضیحات زیادی در زمینه اعمال آنلاین این مدل به یاد بیاورم. ایجاد یک برند آنلاین تعامل برانگیز به شدت برای موفقیت در دیجیتال مارکتینگ اهمیت دارد، باعث تاسف است که مدل های برندینگ موثر دیگری در حال حاضر وجود ندارد.
5 – مدل های ارزش طول عمر مشتری
مدل ارزش چرخه زندگی مشتری یک کانسپت استفاده شده برای ارزیابی ارزش یک مشتری است، بر اساس ارزش کنونی درآمد آینده که به رابطه مشتری با یک محصول ارتباط دارد.
این مدل که در کلاس متفاوتی نسبت به مدل های دیگر قرار دارد، بیشتر یک مدل محاسباتی محسوب می شود. CLV بیشتر در فضای آنلاین برای سایت های تراکنشی و گرفتن تصمیمات مشخص سرمایه گذاری مانند هزینه به ازای بدست آوردن (Cost per Acquisition) مجاز زمانی که باید بر اساس خریدهای آینده مشتری و نرخ های مختلف محاسبه شده گرفته شوند، به درد می خورد.
6 – ماتریس استراتژی رشد
این مدل که به اسم مدل Ansoff نیز شناخته می شود ماتریسی است که می تواند برای شناسایی استراتژی های رشد جایگزین توسط نگاه کردن به محصولات کنونی و احتمالی آینده در بازارهای کنونی و آینده استفاده شود. چهار استراتژی رشد نفوذ بازار، توسعه بازار، توسعه محصول و گوناگونی هستند.
این مدل به دهه 60 میلادی برمی گردد، اما من همچنان از آن صحبت کردم تا نشان دهم که شرکت ها چگونه باید خارج از چارچوب با فرصت های جدید برای استراتژی های دیجیتال خود با در نظر گرفتن فرصت های جدید برای توسعه بازار و محصولات فکر کنند به جای این که تنها به نفوذ بازار نگاه کنند که فرصت های دیجیتال مارکتینگ در اختیار من را از دست می دهد.
7 – نردبان وفاداری
این مدل مراحلی که یک فرد قبل از این که به یک برند وفادار شود را در حالی که مراحلی مانند مشتری احتمالی، مشتری، موکل، حمایت کننده و وکیل مدافع طی می کند، نشان می دهد. مدل های وفاداری به عنوان شیوه ای برای فکر کردن به فرصت های مختلف برای ایجاد ارزش در طول زندگی کاربرد دارند.
8 – PESTLE
این مدل که در واقع مدل توسعه یافته PEST سنتی است، در واقع قالب کاری تحلیلی است که برای ارزیابی تاثیر فاکتورهای ماکرو محیطی روی یک محصول یا برند، از دیدگاه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، تکنولوژیک و قانونی استفاده می شود.
این مدل و تمامی زیرشاخه های دیگر آن راهکارهای متنی هستند که خیلی از بهبود بخشی نتایج فاصله دارند. به نظر دانشجویان از از این مدل ها برای بررسی های عمیق جهت ایجاد استراتژی های نوآورانه استفاده می کنند.
9 – 5 نیروی مدل پورتر
پنج نیرو در مدل پورتر رقابت، قدرت تامین کننده، تهدید جایگزین ها، قدرت خریدار و موانع ورود هستند و برای تحلیل در زمینه صنعتی که ارگان در حال کار کردن در آن است استفاده می شوند.
شخصاً فکر می کنم که این مدل ارزش عملی محدودی دارد؛ البته که می دانیم که مشتریان در فضای آنلاین قدرت چانه زنی بیشتری دارند، اما همچنین فکر می کنیم که این مدل کمتر به قدرت واسطه هایی مانند سایت های مقایسه کننده و ناشران در سرتاسر دنیا می پردازد.
10 – طول عمر محصول
این مدل که با عنوان مدل نشر خلاقانه نیز شناخته می شود مسیر طبیعی یک محصول در حالی که مراحل معرفی، رشد، بلوغ، اشباع شدن و انکار شدن را طی می کند نمایش می دهد.
11 – مدل STP: طبقه بندی، هدفگیری و موقعیت یابی
این پروسه سه مرحله ای با نام اختصار STP شامل تحلیل این که کدام گروه مخصوص مشتریان وجود دارد و کدام طبقه بندی محصول تطابق بیشتری با آن ها دارد را قبل از پیاده سازی استراتژی های ارتباطی مخصوص با آن گروه هدف انتخاب شده می شود.
به عنوان مدلی که متمرکز بر روی تحویل محصولات، خدمات و ارتباطات مرتبط به مشتریان و در نتیجه ایجاد ارزش برای یک سازمان است، این مدل برای هر بازاریاب جهت درک کردن و اعمال کردن برای تمرین حیاتی است.
12 – مدل SOSTAC
این نام اختصاری مخففی برای Situation (موقعیت)، Objectives (اهداف)، Tactics (تاکتیک ها)، Actions (اعمال) و Control (کنترل) می باشد. این مدل قالب کاری است که برای ایجاد برنامه های بازاریابی استفاده می شود.
من طرفدار پر و پا قرص استفاده از مدل SOSTAC پی آر اسمیت به عنوان شیوه ای برای برنامه ریزی و پیاده سازی استراتژی های بازاریابی مختلف هستم.
جمع بندی
مدل های بازاریابی مختلفی و متعددی در طول تاریخ وجود داشته و دارند که آشنایی داشتن با بعضی از آن ها می تواند به شما کمک بزرگی در رسیدن به اهداف شخصی و سازمانی شما داشته باشد. بهتر است که بیشتر به دنبال مدل ها و استراتژی های مدرن تر باشید چرا که دنیای دیجیتال و بازاریابی دیجیتال دائماً در حال تغییر و تحول است و بیشتر مدل های قدیمی و شناخته شده بیشتر و بیشتر منسوخ می شوند. امیدوارم که با این مدل های به روزتر بازاریابی دیجیتال توانسته باشم شما را علاقه مند به مطالعه بیشتر در این مورد کرده باشم.
