فیس بوک، شبکه ای اجتماعی است که در مدت کوتاهی، میلیون ها نفر به سمت آن آمدند. فیسبوک در حال حاضر بزرگترین شبکه اجتماعی دنیا با بیش از ۲ میلیارد کاربر فعال است. فیسبوک یک شبکه اجتماعی است که در آن کاربران می توانند ، عکس به اشتراک بگذارند، لینک اخبار یا مقالات قرار دهند، نظر ارسال کنند،به صورت زنده چت کنند و یا فیلمهای کوتاه مشاهده کنند. حتی میتوان از طریق فیس بوک غذا سفارش داد. محتوای خود را می توانید در دسترس عموم قرار دهید، یا فقط در بین یک گروه منتخب دوستان یا خانواده به اشتراک بگذارید یا تنها با یک فرد به اشتراک بگذارید. شبکه اجتماعی فیس بوک، با بیش از 2 میلیارد کاربر محبوب ترین شبکه اجتماعی در جهان است که سال تاسیس آن به 2004 برمیگردد. اما چه تاریخچه و رازهایی در این رسانه نهفته است؟ با ما همراه باشید.
فیس بوک چیست؟
فیس بوک، یک شرکت خدمات رسانه ای آنلاین و شبکه اجتماعی آمریکایی مستقر در منلو پارک کالیفرنیا است. این بنیاد توسط مارک زاکربرگ به همراه تعدادی از دانشجویان و هم اتاقی هایمارک زاکربرگ در دانشگاه هاروارد یعنی ادواردو ساورین، اندرو مک کلوم، داستین موسکوویتز و کریس هیوز تأسیس شد. این شرکت به همراه آمازون، اپل و گوگل،یکی از چهار شرکت بزرگ فناوری محسوب می شود و سال تاسیس آن به 2004 برمیگردد.
بنیانگذاران در ابتدا عضویت در این وب سایت را محدود به دانشجویان هاروارد و متعاقباً دانشجویان کلمبیا، استنفورد ویل کردند. در نهایت عضویت به دانشگاه های باقیمانده آیوی لیگ (گروهی متشکل از هشت دانشگاه معروف) یعنیMIT ومؤسسات آموزش عالی در منطقه بوستون و سپس دانشگاههای مختلف دیگر و در نهایت دانشجویان دبیرستانی گسترش یافت. از سال 2006 ، به هر کسی که ادعا می کند حداقل 13 سال دارد اجازهی ساخت حساب کاربری در فیسبوک داده میشود؛ هر چند که این کار ممکن است بسته به قوانین محلی متفاوت باشد. شرکت فیس بوک در فوریه 2012 ارائه اولیه عمومی (IPO) خود را برگزار کرد و ارزش این شرکت به 104 میلیارد دلار رسید که بیشترین رقم تا به امروز برای یک شرکت عمومی تازه فهرست شده است روش درآمد زایی فیسبوک بیشتر از طریق تبلیغاتی است که در صفحه و در اخبار سایت کاربران ظاهر می شود.
با استفاده از دستگاه هایی که قابلیت اتصال به اینترنت دارند مانند رایانه های شخصی، لپ تاپ و تلفن های هوشمند میتوان به فیسبوک دسترسی داشت. پس از ثبت نام، کاربران میتوانند برای خود یک پروفایل ایجاد کرده و اطلاعات مربوط به خود را در آن نشان دهند. آنها می توانند متن، عکس و مولتی مدیابا هر کسی که موفقت کرده اند که “دوست” آن ها باشد به اشتراک بگذارند. تعداد اعضا فیسبوک طبق ادعای خودش بیش از 2.3 میلیارد کاربر فعال ماهانه از ماه دسامبر سال 2018 است اما با این حال، با یک مشکل بزرگ موجه است و آن هم حساب های جعلی است. در سه ماهه آخر سال 2018 و سه ماهه اول سال 2019، سه میلیارد حساب جعلی در فیسبوک وجود داشت که باعث شد بسیاری از منتقدین این سؤال را مطرح کنند كه آیا فیس بوك میداند چه تعداد کاربر واقعی دارد؟
پوشش های رسانه ای فیسبوک درگیر جنجال های بسیاری بوده است. این موارد اغلب شامل حریم شخصی کاربران (مانند رسوائی کمبریج آنالیتیکا)، دستکاری سیاسی (مانند انتخابات دولت آمریکا در سال 2016)، اثرات روانی مانند اعتیاد و عزت نفس پایین و محتوا هایی است که با اعتراض برخی از کاربران روبرو شده است که از جمله آن ها اخبار جعلی، توطئه، نظریه ها و نقض حق چاپ. فیسبوک همچنین اطلاعات نادرست را از صفحات خود حذف نمیکند که باعث جنجال های مداوم میشود. مفسران اظهار داشته اند كه فیسبوك به انتشار اطلاعات دروغین و اخبار جعلی كمك میكند.
شرکت فیس بوک محصولات و خدمات دیگری نیز ارائه میدهد.فیسبوک توانسته اینستاگرام، واتس اپ، Oculus و GrokStyle را به دست آورد و به طور مستقل فیس بوک مسنجر، فیس بوک واچ و پورتال فیس بوک را توسعه بدهد.
تاریخچه فیسبوک
سال های 2003 تا 2006
مارک زاکربرگ دانشجوی رشتهی علوم کامپیوتر و روانشناسی در دانشگاه هاروارد بود. او در سال 2003 ضمن حضور در دانشگاه، وب سایتی به نام “Facemash” ایجاد کرد. در این سایت عکس های افراد مختلف دو به دو درکنار هم قرار داده میشد و کاربران با مقایسه آنها، فرد خوشتیپ تر را انتخاب میکردند. Facemash در چهار ساعت اول خود 450 بازدید کننده و 22،000 بازدید از عکس را به خود جلب کرد. این سایت به چندین سرور گروه دانشگاه فرستاده شد، اما چند روز بعد توسط مسئولین هاروارد تعطیل شد. زاکربرگ با اخراج روبرو شد و متهم به نقض امنیت، نقض کپی رایت و نقض حریم خصوصی افراد شد اما سرانجام این اتهامات از بین رفت. زاکربرگ همان ترم قبل از امتحانات پایانی تاریخ هنر، پروژه خود را گسترش داد. او تمام تصاویر هنری را در یک وب سایت بارگذاری کرد، که هر یک بخش نظرات داشت، سپس این سایت را با همکلاسی های خود به اشتراک گذاشت.
“face book” یک فهرست دانشجویی است که شامل عکس ها و اطلاعات شخصی است. در سال 2003، هاروارد فقط یک نسخه کاغذی به همراه یک لیست خصوصی داشت که به صورت آنلاین قابل دسترس بود. زاکربرگ به کریمسون گفت: “همه درمورد یک face book جهانی صحبت می کنند. فکر میکنم خیلی احمقانه است که برایدانشگاه چند سال طول میکشد تا به آن دست پیداکند اما من این کار را در یک هفته و خیلی بهتر از آن ها انجام میدهم” در ژانویه 2004 ، زاکربرگ وب سایت جدیدی را با نام” TheFacebook “تاسیس کرد که از سایت قبلی یعنی Facemash الهام گرفته بود. زاکربرگ با ادواردو ساورین، دانشجوی هاروارد ملاقات کرد و هرکدام موافقت کردند که 1000 دلار در سایت سرمایه گذاری کنند. در 4 فوریه 2004، زاکربرگ “TheFacebook” را که در ابتدا روی دامین thefacebook.com قرار داشت، راه اندازی کرد.
شش روز پس از راه اندازی سایت، مسئولین ارشد هاروارد کامرون وینکلووس، تایلر وینکلووس و دیویا نارندرا، زاکربرگ را متهم کردند که عمداً آنها را گمراه کرده است و ادعا کردند که مارک زاکربرگ به آنها قول داده که در ساخت یک شبکه اجتماعی به نام HarvardConnection.com به آنها کمک می کند. آنها ادعا كردند كه او در عوض از ایده های آن ها برای ساخت یك محصول رقیب استفاده کرده است. این سه نفر شکایت کردند و یک روزنامه تحقیقات را در این زمینه آغاز کرد. آنها بعداً رسما اززاکربرگ شكایت كردند و در سال 2008 در ازای 1.2 میلیون سهم (به ارزش 300 میلیون دلار در IPO فیس بوك) این ماجرا حل و فصل شد.
عضویت در ابتدا محدود به دانشجویان دانشگاه هاروارد بود. طی یک ماه، بیش از نیمی از دانشجویان ثبت نام کرده بودند. داستین موسکوویتز، اندرو مک کلوم و کریس هیوز برای کمک به مدیریت کردن رشد وب سایت به زاکربرگ پیوستند. در مارس 2004، فیسبوک به دانشگاه های کلمبیا، استنفورد و یل نیز گسترش یافت و سپس به کلیه دانشگاه های آیوی لیگ یعنی دانشگاه بوستون، دانشگاه نیویورک، MITرسید. سپس به بیشتر دانشگاه های ایالات متحده و کانادا نیز گسترش یافت.
در اواسط سال 2004،شان پارکر، یک کارآفرین که یک مشاور غیر رسمی برای مارکزاکربرگ بود رئیس شرکت شد. در ژوئن 2004 ، این شرکت به پالو آلتو واقع در کالیفرنیا نقل مکان کرد. شرکت فیسبوک اولین سرمایه گذاری خود را در اواخر همین ماه از بنیان گذار PayPalیعنی پیتر تیل دریافت کرد. در سال 2005، این شرکت کلمه “the” را حذف کرد و نام دامنه facebook.com را به مبلغ 200000 دلار آمریکا خریداری نمود. دامنه متعلق به شرکت AboutFace بود.
در ماه مه 2005 ، شرکت Accel Partners، 12.7 میلیون دلار در فیس بوک سرمایه گذاری کرد و جیم برایر(یک سرمایه گذار) 1 میلیون دلار از سرمایه شخصی خودش را نیز به آن اضافه کرد. نسخه دبیرستانی این سایت در سپتامبر 2005 راه اندازی شد. شرکت گسترش یافت و چندین کارمندان از شرکت های اپل و مایکروسافت استخدام شدند.
سال های 2006 تا 2011
در 26 سپتامبر 2006 ، شبکه اجتماعی فیس بوک برای هر کس که حداقل 13 سال سن و یک ایمیل معتبر داشت در دسترس قرار گرفت. در اواخر سال 2007، شبکه اجتماعی فیس بوک 100،000 صفحه داشت که شرکت ها خود را در آن تبلیغ میکردند. در 24 اکتبر 2007، مایکروسافت اعلام کرد که 1.6٪ از سهام فیسبوک را با قیمت 240 میلیون دلار خریداری کرده است، و در کل به فیسبوک ارزش 15 میلیارد دلاری داده است. خرید مایکروسافت شامل حق قرار دادن تبلیغات بین المللی بود.
در اکتبر 2008، فیسبوک اعلام کرد که دفتر مرکزی بین المللی این کشور در دوبلین واقع در ایرلند قرار میگیرد. در سپتامبر 2009، فیسبوک اعلام کرد که برای اولین بار به جریان نقدینگی مثبت رسیده است. یک مطالعه از Compete.com در ژانویه 2009، فیسبوک را به عنوان پرکاربردترین سرویس شبکه های اجتماعی از نظر کاربران فعال ماهانه در سراسر جهان معرفی کرد. تعداد اعضا فیسبوک در سال 2010، 500 میلیون نفر اعلام شد. نیمی از اعضای سایت روزانه به طور میانگین 34 دقیقه از فیسبوک استفاده می کردند و 150 میلیون کاربر با استفاده از دستگاه های تلفن همراه به سایت دسترسی داشتند. این شرکت اندکی از eBay پیشی گرفته بود تا بعد از گوگل و Amazon.com به سومین شرکت بزرگ وب آمریکایی تبدیل شود.
در 15 نوامبر 2010 ، فیس بوک اعلام کرد که نام دامنه fb.com را به مبلغی نامعلوم خریداری کرده است که بعدا افشا شد این مبلغ 8.5 میلیون دلار بوده است. در ماه اوت 2011، فیسبوک مسنجر در دسترس قرار گرفت.
2012
در ماه مه سال ۲۰۱۲ میلادی ، فیسبوک سهام خود را برای فروش در بازار سهام قرار داد و به یک شرکت سهامی عام تبدیل شد. وبگاه فیسبوک با درآمد ۵/۱ میلیارد دلاری در سال ۲۰۱۲ وارد لیست فرچون ۵۰۰ (لیستی متشکل از ۵۰۰ شرکت بزرگ آمریکایی از نظر درآمدزایی) شد و در سال ۲۰۱۳ در رده ۴۲۶ام قرار گرفت. فیسبوک در این سال اینستاگرام را به مبلغ 1 میلیارد دلار خریداری کرد.
2014
فیسبوک در ژانویه ۲۰۱۴ نرم افزاری با نام Paper برای گوشیهای تلفن همراه عرضه کرد. با این نرمافزار کاربردی میتوان مطالب و خبرهای مورد علاقه در زمینههای مختلف از جمله ورزش، عکاسی و طراحی را خواند. فیسبوک در فوریه ۲۰۱۴ شرکت پیامکرسانی واتساپ را به بهای ۱۹ میلیارد دلار خریداری کرد. این بزرگترین سرمایهگذاری فیسبوک تا همین تاریخ بهشمار میرود. مارک زاکربرگ در بیانیهای واتساپ را سرویسی “فوقالعاده با ارزش” توصیف کرد. او پیشبینی کرد کاربران واتساپ از یک میلیارد نفر خواهد گذشت.
2015
در فوریه ۲۰۱۵ (بهمن ۱۳۹۳) شبکه اجتماعی فیس بوک امکان جدیدی را ایجاد کرد که به کاربر اجازه میدهد فردی را به عنوان وارث حساب کاربری (legacy contact) خود انتخاب کنند. این ویژگی ابتدا در آمریکا و در سایر کشورها در دسترس قرار گرفت. فیسبوک پیش از این به منظور حفظ حریم شخصی و امنیت خانواده و دوستان، نمایه شخصی افراد فوت شده را مسدود میکرد. افرادی که به عنوان وارث انتخاب میشوند دسترسی محدودی به حساب کاربری افراد فوت شده دارند.
سایت فیسبوک در ابتدای ژوئیه ۲۰۱۵ اعلام کرد که دپارتمان هوش مصنوعی این شرکت، الگوریتم جدیدی را در خصوص تشخیص چهره آزمایش میکند که بدون اینکه تصویر صورت فرد در عکس مشخص باشد امکان تشخیص او را از روی ویژگیهای کلیدی دارد. این امکان هماکنون بر روی بیش از ۴۰۰۰۰ تصویر آزمایش شده و نتیجه آن بیش از ۸۳ درصد تشخیص صحیح بوده است. همچنین این سایت اعلام کرد که پس از بررسی و اطمینان از صحت کارکرد این ویژگی به اپلیکیشنها افزوده خواهد شد.
روش درآمد زایی فیسبوک
بسیای از صنایع و کسب و کارهای مختلف از فیسبوک برای درآمدزایی استفاده میکنند اما روش درآمدزایی خود فیسبوک چگونه است؟ برای دانستن این موضوع در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
تبلیغات تجاری
مهمترین کانال درآمد فیسبوک تبلیغات است. این شرکت در گذشته با تبلیغات پشتیبانی شده است و به احتمال زیاد در آینده نیز با استفاده از همین روش پشتیبانی شود. در حالی که برخی ادعا کرده اند که یک روز فیس بوک برای استفاده از خدماتش هزینه دریافت خواهد کرد اما این شایعات کاملاً نادرست است. فیس بوک هر ساله بیش از نیم میلیارد درآمد کسب می کند که بخش عمده آن از تبلیغات ناشی می شود. بنابراین چه کسی هزینه تبلیغات را پرداخت می کند؟
بزرگترین بخش درآمد تبلیغاتی در فیسبوک، با استفاده از پلتفرم تبلیغاتی Self-Serve این شرکت است. این تبلیغات در نوار کناری اکثر صفحات شبکه اجتماعی فیسبوک نمایش داده میشوند. مهمترین مزیت این پلتفرم تبلیغاتی، ویژگی هدفمند بودن این تبلیغات برای هر شخص است. طی چند سال گذشته ، فیسبوک قابلیت های تبلیغات هدفمند خود را افزایش داده است فیسبوک برای تبلیغات موارد زیر را به صورت هدفمند در نظر میگیرد:
جنسیت، سن، محل کار، مدرسه، کلمات کلیدی پروفایل، رابطه های شخصی و موارد دیگر. اخیراً فیس بوک API تبلیغات خود را منتشر کرد که امکان خرید تبلیغات قوی را در بالای پلتفرم تبلیغاتی فیسبوک فراهم میکند.
مشاغل کوچک مانند پزشکان، وکلای دادگستری، رستوران ها و دیگر مشاغل نیز تا میزان زیادی از این روش درآمد زایی فیسبوک که استفاده از پلتفرم تبلیغاتی است استفاده میکنند. با استفاده از این سرویس، اشخاصی که قصد تبلیغات دارند با پرداخت مبلغی به فیسبوک، میتوانند کسب و کار خود را به صورت هدفمند تبلیغ کنند. همانطور که اشاره کردیم فیسبوک عوامل زیادی را برای نشان دادن تبلیغات در نظر میگیرد. با یک مثال این قضیه را بهتر روشن میکنیم.
فرض کنید که یک مرکز برای انجام بازی های رایانه ای تاسیس شده است. در این مرکز شما میتوانید با ثبت نام و پرداخت مبلغی ماهانه، از خدمات این مرکز استفاده کنید. چندین کامپیوتر برای شما قرار داده شده است، میتوانید بازی مورد نظر خود را انتخاب کنید، با دیگر افراد عضو رقابت کنید. حتی میتوانید برای عضویت در تیم این مرکز تلاش کنید و در مسابقات کشوری که بین مراکز و انجمن های مختلف برگزار میشود شرکت کنید. چنین مرکزی برای شناخته شدن و رشد خود به دنیاب تبلیغات است و تصمیم میگیرد از فیسبوک کمک بگیرد. یک صفحه در این شبکه اجتماعی تاسیس میکند و با انتشار محتوای مختلف سعی در رشد کسب و کار خود میکند. اما بعد از مدتی متوجه میشود که بازدهی مناسبی ندارد و تصمیم میگیرد برای تبلیغات به فیسبوک مبلغی پرداخت کند. الگوریتم های هوشمند گوگل برای تبلیغ و شناساندن این مراکز عوامل زیر را در نظر میگیرند:
رده سنی: نوجوانان و جوانان بهترین گزینه برای این کار هستند و فیسبوک برای مثال گروه سنی 12 تا 25 سال را هدف قرار میدهد. کلمات کلیدی: عبارت هایی مانند “بازی” یا “بازی های رایانه ای” یا “مسابقات بازی های رایانه ای” کلمات مناسبی هستند که فیسبوک از آن ها استفاده میکنند(این روش با روش گوگل متفاوت است). فیسبوک عوامل بسیار دیگری را نیز در نظر میگیرد و به این ترتیب، تبلیغات هدفمند آن ارائه میشوند.
تبلیغات مداخله کننده (Engagement)
علاوه بر محصول تبلیغاتی سلف سرویس فیسبوک (Self-Serve)، درصد قابل توجهی از درآمد را از طریق محصول ” تبلیغات مداخله کننده (Engagement)” بدست میآید. این تبلیغات یک راه حل ارائه شده توسط فیسبوک برای تبلیغ کنندگان برندهای بزرگ است. فیسبوک این تبلیغات را در صفحه اصلی سایت قرار میدهد. هنگامی که کاربر وارد سیستم میشود، با این تبلیغات که در سمت راست صفحه اصلی قرار دارد، ارتباط برقرار برخورد میکند.
توافقنامه و بنر تبلیغاتی مایکروسافت
پیشتر فیسبوک برای نمایش بنرهای بزرگ تبلیغاتی در سایت خود با مایکروسافت توافق کرده است. اما این تبلیغات از بین رفته است زیرا فیسبوک قصد دارد کاملا مستقل باشد اما به هر حال این روش نیز درآمدی برای فیسبوک کسب کرده است.
چه شبکه هایی رقیب فیسبوک میباشند؟
فیسبوک در طول مسیر رشد خود همواره رقبایی داشته و یا خود رقیب بسیاری از شبکه های اجتماعی بوده است. در زیر تعدادی از شبکه های اجتماعی که به عنوان رقیب فیسبوک تلقی میشوند آورده شده است.
- اینستاگرام: اینستاگرام را میتوان مهم ترین رقیب فیسبوک دانست هر چند که فیسبوک مالک آن میباشد. قابلیت های اینستاگرام باعث محبوبیت آن شده است. هرچند که اینستاگرام یک رقیب از نظر درآمدزایی نیست اما از نظر تعداد کاربران رقیب بزرگی است.
- اسنپ چت: اسنپ چت محبوبیت خود را همچنان ادامه میدهد زیرا به کاربران این امکان را می دهد تا فقط به محدودی از افرادی که انتخاب کرده اند دسترسی داشته باشندنه همهی دوستانشان به طور همزمان.در صورتی تمایل به استفاده از این اپلیکشین دارید می توانید آموزش اسنپ چت را مطالعه نمایید.
- لینکدین: این شبکه به اندازه فیسبوک شناخته شده نیست اما مهمترین پلتفرم برای ثبت رزومه و تجارت است.
- توئیتر: توئیتر نیز از نظر درآمدزایی و عضو، یک رقیب فیسبوک به حساب میآید اما بیش از فیسبوک برای درآمد زایی متکی به تبلیغات است.
فیلتر فیسبوک
فیلتر فیسبوک در ایران چندین بار اجرا و سپس برداشه شد اما نهایتا دسترسی به این شبکه اجتماعی مسدود شد.چند سال پیش نیز اخباری مبنی بر رفع فیلتر فیسبوک به گوش میرسید که صحت آن ها تکذیب شد.
آمارهایی از فیسبوک
در نمودارها و جدول های زیر، شرح درآمد، تعداد کاربران و برخی آمارهای دیگر از فیسبوک آورده شده است.
جدول تعداد کاربران فیسبوک با گذشت زمان
زمان | کاربران فعال | روز سپری شده | درصد افزایش |
۲۶اوت ۲۰۰۸ | ۱۰۰میلیون | ۱۶۶۵ | ۱۷۸٫۳۸٪ |
۸آوریل ۲۰۰۹ | ۲۰۰میلیون | ۲۲۵ | ۱۳٫۳۳٪ |
۱۵سپتامبر ۲۰۰۹ | ۳۰۰میلیون | ۱۵۰ | ۱۰٪ |
۵فوریه ۲۰۱۰ | ۴۰۰میلیون | ۱۴۳ | ۶٫۹۹٪ |
۲۱ژوئیه ۲۰۱۰ | ۵۰۰میلیون | ۱۶۶ | ۴٫۵۲٪ |
۵ژانویه ۲۰۱۱ | ۶۰۰میلیون | ۱۶۸ | ۳٫۵۷٪ |
۳۰می ۲۰۱۱ | ۷۰۰میلیون | ۱۴۵ | ۳٫۴۵٪ |
۲۲سپتامبر ۲۰۱۱ | ۸۰۰میلیون | ۱۱۵ | ۳٫۷۳٪ |
۲۴آوریل ۲۰۱۲ | ۹۰۰میلیون | ۲۱۵ | ۱٫۷۴٪ |
۴اکتبر ۲۰۱۲ | ۱٬۰۰۰میلیون | ۱۶۳ | ۲٫۰۴٪ |
۳۱مارس ۲۰۱۳ | ۱٬۱۱۰میلیون | ۱۷۸ | ۱٫۶۷٪ |
درآمدزایی فیسبوک
سال | سود | افزایش |
۲۰۰۶ | ۵۲میلیون دلار | — |
۲۰۰۷ | ۱۵۰میلیون دلار | ۱۸۸٪ |
۲۰۰۸ | ۲۸۰میلیون دلار | ۸۷٪ |
۲۰۰۹ | ۷۷۵میلیون دلار | ۱۷۷٪ |
۲۰۱۰ | ۲٫۰۰۰میلیون دلار | ۱۵۸٪ |
۲۰۱۱ | ۴٫۲۷۰میلیون دلار | ۱۱۴٪ |
کلام آخر
فیسبوک و هر رسانهی دیگری، ابزارهای مفیدی برای تبلیغات، رشد کسب و کار و بازاریابی در شبکه های اجتماعی میباشند اما همانند هر رسانهی دیگر، نیاز به استفادهی صحیح دارند. همچنین بحث اطلاعات شخصی و نقض حریم افراد از چالش هایی است که فیسبوک با آن مواجه بوده است. در طول انتخابات ریاست جمهوری، چالش های حقوقی با دولت آمریکا مارک زاکربرگ را به دادگاه کشاند زیرا به نظر میآمد در نتایج انتخابات از طریق جوسازی و دستکاری های اطلاعاتی در فیسبوک مداخله ای صورت گرفته است و فیسبوک دولت آمریکا و چند شبکه خبری از جریمهی فیسبوک خبر دادند. در هر حال شبکه اجتماعی فیسبوک همچنان محبوب ترین رسانه در نوع خود میباشد که با وجود چالش های متعدد، همچنان توانسته جایگاه خود را حفظ کند اما در دنیای فناوری اطلاعات همه چیز قابل تغییر است. باید ببینیم چه پیش میآید!